Phòng bị Cơ_chế_tự_vệ_của_động_vật

Một số loài các có cách tự vệ thụ động hơn bằng cách co rút lại trong những tấm giáp sinh học (giáp mô), đặc thù của những loài vật này là nhím, khi bị tấn công nhím sẽ cuộn tròn và xù lông lên và những gai nhọn tủa ra và đâm vào kẻ thù nếu chúng cố tình tấn công. Một số loài khác như rùa có chiến thuật co đầu, rút cổ vào những cái mai cứng mà không có nhiều loài vật có thể xuyên thủng được, tương vự vậy là các loài động vật có vỏ như ốc có thể rút mình vào những vỏ ốc xoắn để lẩn tránh sự tấn công của kẻ thù, một hình thái tương tự cũng diễn ra ở các loài động vật có hai mảnh vỏ như trai, hàu, hến, vẹm, nghêu, ngao khi bị đe dọa hoặc tấn công chúng sẽ kép mảnh vỏ lạ và núp trong đó để bao đảm an toàn cho bản thân mình.

Vỏ bọc

Một con tê tê đang cuộn tròn phòng thủ

Để sống sót, các loài động vật thường tiến hóa và trang bị cho mình một số vũ khí để phòng ngự, thông thường là vỏ bọc, điển hình là các loài rùa có lớp mai cứng để rụt cơ thể vào, các loài như tê tê có lớp vỏ cứng, các loài động vật có vỏ như ốc, điển hình là ốc sên. Tê tê có thể cuộn mình thành quả bóng và lăn trốn rất nhanh, loài tê tê với lớp vảy cứng, loài tê tê gần như không phải lo ngại kẻ thù nào, chúng có vẻ bề ngoài khá kì dị với lớp vỏ giáp khiến chúng trông như những nón thông khổng lồ di động, chúng có những móng vuốt lớn và đầy sức mạnh, nhưng lại hiếm khi sử dụng. Thay vào đó, nó cuộn người lại như một quả bóng, khiến chúng rất khó bị loài thú ăn thịt trải ra. Phần rìa sắc nhọn của lớp vảy khiến chúng rất khó bị tác động bởi hầu hết các loài ăn thịt. Chúng cũng có thể tặng cho kẻ thù những cú quất đuôi mạnh mẽ, gây ra những tổn thương nghiêm trọng và còn tự cuộn mình thành quả bóng và bất thình lình cuộn đi với tốc độ cực nhanh để chạy trốn.

Tatu có khả năng cuộn mình như quả bóng da, không một khe hở cho kẻ thù là cách tự vệ của tatu. Loài tatu ở Nam Mỹ còn đặc biệt hơn ở khả năng cuộn thành một quả bóng hoàn hảo. Ngoài lớp vỏ giáp ngoài cột chặt thít, phần đầu và đuôi đan vào nhau khi loài vật này cuộn thành quả bóng. Điều này giúp chúng hoàn toàn an toàn trước mọi kẻ thù. Trông tatu giống như một con vật mặc áo giáp vàng, chúng có một trò tự vệ đặc biệt nữa là, tạo nên âm thanh kì lạ trước khi cuộn tròn thành quả bóng, khiến cho kẻ thù giật nảy mình, tuy vậy, con Tatu khác phải chạy hoặc đào hang khi chúng cần phải chạy trốn khỏi những kẻ săn mồi, chúng không dựa vào lớp vỏ dày dặn đó để bảo vệ trước các loài thú ăn thịt lớn. Thay vào đó, chúng tự đào hố để chôn mình dưới đất để trốn thoát.

Một con rùa với phản ứng tự vệ là rụt đầu, rụt cổ khi bị đe dọa

Ốc sên tạo ra vỏ bằng cách xây dựng một ma trận protein trên lưng và sau đó phủ lên một lớp vôi vừa cứng vừa có tính chất bảo vệ[51] Vỏ Ốc xoắn vặn theo chiều kim đồng hồ hay còn gọi là vỏ vặn phải. Với kiểu xoắn vặn làm cho vỏ ốc thu gọn hơn và dễ di chuyển nhưng cơ thể Ốc phải vặn theo để vừa với vỏ. Chính vì vậy Ốc bị mất đối xứng các nội quan. Ốc Sên dưới nước có một bộ phận tự vệ riêng: đó là một mặt phẳng tròn, cứng được gọi là vảy Ốc để che đậy lối ra vào ở Vỏ Ốc. Khi hết nguy hiểm, Ốc Sên lại từ từ chui ra ngoài, dùng chân cơ để di chuyển. Lớp Song kinh là loài thuộc ngành Chân mềm sống ở biển cách đây khoảng 500 triệu năm. Cũng giống như Sên và Ốc Sên, Song kinh có chân cơ và lưỡi nạo. Nhưng vỏ của chúng phẳng dẹt được tạo thành từ tám miếng xếp lợp mái ngói khi bị tách khỏi bờ đá, chúng thu người vào trong lớp vỏ để được an toàn.

Ốc sên vỏ siêu cứng Crysomallon squamiferum, tên thường gọi là ốc sên chân vảy, thường sống ở độ sâu khoảng 2.400 m so với bề mặt đại dương, loài ốc sên này có vỏ siêu cứng được làm cấu tạo từ 3 lớp, giúp chúng chịu được những tác động mạnh và tránh sự tấn công của kẻ thù, trong đó lớp ngoài cùng cấu tạo từ sắt sunfua và lớp xốp giữa có chức năng giảm sốc. Cấu tạo lớp vỏ tinh vi của loài ốc sên tạo cảm hứng nghiên cứu cho các nhà khoa học để áp dụng thiết kế các loại áo giáp trong quân đội. Ốc sên thích nghi với môi trường sống là loài ốc sên Lymnaea pereger là loài động vật chân bụng sống phổ biến trong các hồ nước ở Anh, có khả năng đặc biệt thích ứng với môi trường sinh sống khi loài ốc sên này sống chung với cá, chúng có khả năng thay đổi màu sắc và thậm chí cả vỏ cứng từ dạng xoắn ốc sang dạng tròn nhằm đối phó với kẻ thù.

Đối với các loài rùa thì mai rùa được tiến hóa từ mô xương, còn gọi là vảy xương, bộ phận này cũng tạo thành các bộ giáp cho cá sấu, loài tatu, và nhiều loài khủng long. Những mô xương đơn giản này đã mở rộng, kết hợp với xương sườn và xương sống, tạo ra một vỏ bọc vững chắc, mai rùa, được xem là một ví dụ tiến hóa. Ban đầu, mai rùa như một công cụ giúp rùa đào giỏi, sau đó đã tiến hóa thành như một bộ áo giáp, mai rùa vốn không phải để bảo vệ cơ thể chúng, mà là để đào đất, chiếc mai mang tính biểu tượng đặc trưng của loài rùa không phải để bảo vệ nó, mà là để đào đất. Chiếc mai gắn liền với phần cánh tay mạnh mẽ để chuyển đất và cát. Trước khi rùa đã trở thành pháo đài bất khả xâm phạm, chúng là những tay đào đất chuyên nghiệp[52], chiếc mai cứng của rùa biển còn hạn chế những cú đớp của cá mập[53]. Rùa hộp có tên như vậy là bởi chúng có những chiếc mai rất đặc biệt, chúng có thể thu mình hoàn toàn vào trong mai để tránh kẻ thù khi cần thiết.

Tê giác là loài mãnh thú to lớn, đầy sức mạnh, nét nổi bật của tê giác là lớp da bảo vệ của chúng được tạo thành từ các lớp chất keo với độ dày như một bộ áo giáp, và nhất là chiếc sừng mọc trên mũi tạo thêm sức mạnh cho tê giác[54]. Các loài tê giác ở châu Á có da dầy cứng, lông rất thưa, với 3 nếp gấp sâu và nhiều nếp gấp nhỏ chia bề mặt da thành nhiều mảnh giống áo giáp, Tê giác Java hay tê giác Sunda cũng có một bộ da nếp gấp giống như một bộ áo giáp, còn tê giác Ấn Độ thì có da của chúng gồ ghề nối ghép các miếng lại với nhau trông như một "thảm đinh tán". Như vậy, với lớp da này, tê giác trông như một chiếc xe thiết giáp (xe bọc thép) đồ sộ, việc các loài thú ăn thịt tấn công chúng dường như là điều bất khả thi.

Gai tủa

Một con nhím với gai nhọn tua tủaNhững cái gai độc của một con cá sư tử giúp chúng tự vệ hữu hiệu

Có một số loài hình thành một cơ chế riêng để tự vệ trước các loài động vật ăn thịt. Những loài động thực vật có gai sắc nhọn với những chiếc gai nhọn trên cơ thể giúp chúng nằm ngoài danh sách sinh vật dễ gặp nguy hiểm vì bị kẻ thù tấn công. Nhím có mào sinh sống ở châu Phi và cả ở phía Nam châu Âu, chủ yếu là ở Ý. Chúng được coi là loài gặm nhấm lớn trên thế giới và cũng là một trong những loài thú có vú tự bảo vệ mình tốt nhất. Loài nhím có mào có thể gây chết kẻ thù bằng cách đâm lông vào kẻ thù. Vũ khí lợi hại của chúng là những chiếc lông cứng và sắc nhọn bằng keratin. Nên dù màu sắc của lông thường là trắng và đen, khiến chúng dễ bị kẻ thù phát hiện từ xa nhưng chúng vẫn có thể an toàn.

Khi bị đe dọa, chúng thường lắc cái lông đuôi, tạo ra những tiếng ồn để đe dọa kẻ thù. Nếu không hiệu quả, chúng cố gắng quay lưng, tấn công hay đâm kẻ thù bằng phần lông cứng ở thân. Chúng có chất kháng sinh trong máu giúp không bị nhiễm độc khi gặp tai nạn. Những chiếc lông nhím rất dễ gãy. Khi chúng đi vào cơ thể kẻ thù gây nhiễm trùng từ những vết thương như vậy, khi những cái lông cứng chọc sâu vào thịt, chúng phá hoại các mạch máu và cả nội tạng. Do có gai như vậy, các loài nhím là khắc tinh của loài trăn, không những vậy khi chúng gặp trăn, chúng còn lăn xả vào gắn liên tục khiến loài trăn rất ngán gặp nhím.

Cầu gai vương miện mang các gai dài tua tủa quanh thân, gai có ngạnh như lao móc và dễ gãy. Trừ những động vật săn cầu gai hay những loài có hàm lớn và mạnh, những loài khác nên tránh xa chúng. Nếu sơ ý giẫm phải, cơn đau buốt xuất hiện ngay, dù không thấy nọc ở cầu gai. Hay loài Tripneustes gratilla là một loài cầu gai ở Thái Bình Dương, vũ khí của loài vật này đương nhiên là những cái gai sắc nhọn, chúng có một cơ chế tự vệ rất đáng sợ. Khi bị tấn công, nó sẽ giải phóng hàng trăm cái đầu tí hon, mỗi cái đầu có nguyên bộ hàm nhọn hoắt. Chúng sẽ bơm vào người kẻ thù những giọt chất độc chết người. Cơ chế này được gọi là "phát tín hiệu truy đuổi dưới nước". Những cái đầu này được gọi là chân kìm (pedicellariae), và nó khá phổ biến ở những loài động vật có gai. Ở các loài cầu gai thông thường, các chân kìm sẽ gắn vào những mục tiêu di động, thường được dùng để thu hút thức ăn và chống lại kẻ thù còn chân kìm của T. gratilla thì có thể tự động tách ra khỏi thân cầu, tự truy đuổi kẻ thù, tự cắn và tự tiêm nọc độc.

Loài cá nhím biển (Pterois antennata) sặc sỡ được đặt dựa trên hình dáng chiếc vây cá giống rẻ quạt và chiếc vây nhọn ở phần lưng như một cái bờm sư tử khổng lồ. Cá nhím biển tự bảo vệ mình theo hai cơ chế chính: thứ nhất, màu sắc cơ thể cho phép chúng ngụy trang trong môi trường sống; hai là, chúng có nọc độc trong những chiếc gai lưng. Chất độc này sẽ khiến kẻ tấn công chúng mất sức và khó thở. Kích cỡ của loài cá nhím biển dài khoảng một bàn chân. Đây cũng được xem là một trong những loài cá độc nhất trên thế giới.

Cấu trúc gai còn được ghi nhận ở các loài côn trùng, trong đó, Đây cũng là một trong những loại côn trùng gây kích ứng da. Loại sâu có lông, có gai dễ gây kích ứng hơn sâu thân trơn[55]. Sâu róm là ấu trùng của bướm. Chúng không đốt người nhưng lông gai của hầu hết các loài sâu róm tiết ra chất làm ngứa rát da khi con người chạm phải. Lông gai của một số loài có thể gây đau nhức dữ dội ở vùng da tiếp xúc, đi kèm với việc mề đay mẩn ngứa do dị ứng. Các nốt xuất huyết có thể xuất hiện trong vòng 2–3 giờ và trong nhiều ngày. Những triệu chứng khác gồm sưng hạch, nhức đầu, sốt, hạ huyết áp và co giật, diễn biến nặng có thể tử vong.

Với những chiếc gai màu vàng bao quanh cơ thể, trông loài sâu bướm Automeris io nếu cầm nó lên sẽ cảm thấy ngứa hoặc nóng rát, gai của loài sâu bướm gắn với những tuyến độc là biện pháp tự vệ hữu hiệu khi phải đối mặt với kẻ thù. Châu chấu voi đầu nhọn (Panacanthus cuspidatus) có họ hàng với châu chấu và dế với thân hình màu xanh nhạt. Gai cũng mọc khắp cơ thể nó như một công cụ bảo vệ. Khi bạn chạm vào một trong những cái gai ấy, nó sẽ dễ dàng xuyên qua da bạn. Đầu của loài vật này lớn hơn đầu châu chấu và trên đỉnh đầu nhú lên những chiếc gai màu hơi đo đỏ giống hệt một chiếc mũ miện.

Tầm vóc

Bài chi tiết: Động vật lớn
Một con tê giác với thể vóc khổng lồ gần như không có đối thủ

Một chiến lược hữu hiệu để chống lại các loài động vật ăn thịt là tiến hóa và phát triển kích thước của bản thân đến tầm vóc cực đại làm kẻ thù phải e dè khi đối diện. Với sức mạnh của mình, trâu rừng châu Phi thường có thể tự bảo vệ mình và khiến một số kẻ thù phải e ngại, ngoại trừ con người, cá sấu lớn và sư tử[56], với cân nặng tới 1.540 pound (700 kg), ngay cả những con sư tử cũng không dám kiếm một miếng thịt từ những con quái vật to lớn này, về mặt sinh học, trâu rừng Cape (trâu rừng Hảo Vọng) có khối lượng cơ thể trung bình nặng 500 đến 900 kg, một con trâu trưởng thành có thể đạt chiều cao 1,7 m và chiều dài 2,7m.

Bò tót (nhất là phân loài bò tót Đông Dương) là loài thú có tầm vóc khổng lồ là biểu tượng của sức mạnh và sự cường tráng, một con bò mộng đực trưởng thành cao trung bình 1,8-1,9m, dài trung bình khoảng 3 m, khối lượng trung bình của bò tót khoảng từ 1-1,5 tấn, có cá thể cao tới 2,1-2,2m, dài 3,6-3,8m và nặng hơn 1,7 tấn. Bò tót là loài thú lớn thứ 3 về chiều cao (sau hươu cao cổ và voi), đứng thứ 5 trên cạn về khối lượng (sau voi, tê giác trắng và tê giác Ấn Độ và hà mã). Với vóc dáng khổng lồ và sức mạnh của mình, bò tót hầu như không có kẻ thù trong tự nhiên, ngoại trừ hổ. Hổ là loài thú săn mồi duy nhất có thể đánh hạ một con bò tót trưởng thành, tuy nhiên chỉ những con hổ trưởng thành có kích thước lớn và giàu kinh nghiệm mới dám đối đầu với chúng.[57]

Mặc dù có thân thể thấp đậm và bốn cái chân ngắn cũn nhưng hà mã là loài thú có vú trên cạn nặng thứ 3 trên mặt đất, một con hà mã đực có thể nặng tới 1,8 tấn và dài khoảng 5m, trọng lượng trung bình lên tới 1,5 tấn. Khỉ đột được biết đến như một dã thú có thân hình to lớn đồ sộ và đầy sức mạnh với ngoại hình to lớn, khỏe hơn nhiều so với người, đôi tay cơ bắp mạnh mẽ, một cú đấm của khỉ đột có thể khiến mọi vật đối diện phải biến dạng[58] do đó, chẵng ai dại dột mà đi ngáng đường một khối cơ 150 kg đang lao đến. Loài vật lớn nhất trên cạn là voi, chúng có kích thước khổng lồ và tất nhiên là không có đối thủ trong tự nhiên, voi có thể tự bảo vệ mình với ngà rất lớn của chúng cho nên dù là con mồi nhưng hầu hết chúng ít gặp kẻ thù, trong tự nhiên chúng chỉ có thể bị đánh bại bởi sư tử, một loài dã thú mạnh mẽ và lại săn bắt theo bầy đàn, tuy nhiên, chỉ những con voi con hoặc con voi già yếu, những con voi lạc đàn mới có nguy cơ bị tấn công.

Nhanh nhẹn

Một con linh dương với cấu trúc thon gọn tiêu biểu cho sự lanh lợi

Nhanh nhẹn và lanh lợi là một chiến lược tồn tại của các động vật hoang dã trong thiên nhiên. Giai đoạn cuối cùng của cuộc rượt đuổi thường không xảy ra ở tốc độ cao. Nếu những con mồi cố gắng trốn thoát bằng tốc độ, chúng sẽ lọt vào nanh vuốt của kẻ săn mồi do động vật ăn thịt có khả năng chạy và tăng tốc nhanh hơn. Chiến thuật tối ưu của con mồi là chạy tương đối chậm và quay ngoặt sang hướng khác ở thời điểm cuối cùng, các loài động vật ăn thịt như sư tử và báo săn chạy nhanh hơn đáng kể và khỏe hơn con mồi của chúng. Tuy nhiên, khả năng linh hoạt của sư tử và báo săn không thể sánh bằng ngựa vằn và linh dương nếu chạy ở tốc độ thấp[59].

Bình thường loài tuần lộc di chuyển chậm, nhưng khi chạy nó có thể đạt tốc độ 80 km/giờ. Khi phát hiện động vật săn mồi, tuần lộc thường bắt đầu chạy trốn nước kiệu là kiểi chạy từ từ với cái đầu ngẩng cao và song song với mặt đất, còn cái đuôi thì lắc lư trong không khí, một khi kẻ thù truy đuổi, nó sẽ phi nước đại để tăng tốc một cách nhanh chóng[60]. Nếu như các loài sóc có thể dễ dàng lao vút lên cây cối thì khỉ và vượn do có đôi tay dài (khi cơ động có thể thành chân để chạy) có thể phi ngay lên cây với sự hỗ trợ của đuôi. Khỉ đa phần cuộc đời sống trên cây, và chúng thường tạo ra những lối đi xuyên qua cành lá được sử dụng khi kiếm ăn hoặc lẩn trốn kẻ thù. Với cái đuôi dài, đặc biệt của loài khỉ đuôi dài, khỉ có thêm một bàn tay (hoặc bàn chân) thứ năm hỗ trợ đắc lực cho việc leo trèo trên cây hoặc di chuyển từ cây này sang cây khác rất nhẹ nhàng và nhanh chóng.[39]

Loài khỉ sở hữu đến 3 cách di chuyển. Khi bước đi và chạy, chúng sử dụng cả hai tay và 2 chân. Nhiều người vẫn quan niệm rằng loài khỉ di chuyển bằng cách đu cánh tay, nhưng sự thật chỉ có các loài vượn là di chuyển theo cách đó. Hầu hết khỉ di chuyển bằng cách chạy trên các cành cây mọc đan xen nhau. Khỉ là loài nhanh tay nhanh mắt nhất thế giới. Khỉ là loài phản ứng cực nhanh trong bất kỳ điều kiện nào tự nhiên hoặc xã hội. Chúng có thể di chuyển trên cây hoặc dưới đất rất nhanh nhẹn. Khi bị tấn công hoặc phát hiện có hiện tượng lạ, khỉ sẽ nhanh chóng di chuyển tới nơi khác hoặc biến mất sau những cánh rừng.[39]

Cá bay là cá sở hữu hình dáng giống một quả ngư lôi có thể đạt tốc độ gần 59,5 km/h khi bắn lên khỏi mặt nước. Với các vây ức giống như cánh, chúng có thể lướt khoảng 200 mét trên mặt nước. Có loài ốc sên di chuyển cực nhanh không như các loài ốc sên khi chạm trán kẻ thù thường chọn giải pháp thu mình trong vỏ với hy vọng thoát chết, do đặc thù về tốc độ di chuyển chậm khiến chúng không thể chạy trốn. Tuy nhiên, loài ốc sên vỏ hình nón sống tại Australia là một ngoại lệ. Khi phát hiện kẻ thù, chúng mở rộng chiếc chân giả có nước nhầy và nhảy liên tục đến nơi an toàn, thậm chí chúng còn có thể di chuyển cực nhanh để lẩn trốn.

Bộ chân kiếm (copepod) có khẳ năng nhảy cao. Đối với động vật giáp xác thuộc bộ chân kiếm, nhảy chính là giải pháp để có thể thoát khỏi những kẻ săn mồi dưới nước lớn hơn mình như sứa, cá trích và cá thu. Loài này được công nhận là nhảy cao nhất trên thế giới vì động vật bộ chân kiếm có hai hệ thống cơ khác nhau, một cho nhảy và một cho bơi cho phép đôi chân rất nhỏ của chúng có lực. Các cơ sử dụng để nhảy khác biệt so với cơ sử dụng để bơi. Bên cạnh cơ chế bảo vệ tuyệt vời, khả năng siêu nhảy của loài này còn cho phép nó tấn công lén con mồi nhỏ hơn. Loài ếch là loài nhảy xa nhất, bằng chứng một con ếch nhỏ có thể nhảy chiều dài hơn 10 lần chiều dài cơ thể của nó do cơ bắp chân của nó, đó là bộ phận cực kỳ linh hoạt so với những động vật khác. Trước khi nhảy, ếch đặt mình ở tư thế cúi kéo dài và kéo dài cơ bắp chân sau. Như vậy, những con ếch sẽ có năng lượng cơ học đáng kinh ngạc và cất bước để thoát khỏi các mối đe dọa tiềm tàng.

Trong cuộc đua sinh tử với loài báo săn, những con linh dương có thể vừa chạy vừa di chuyển sang hai phía theo kiểu chạy zich zac lạng lách và mỗi lần chuyển hướng con linh dương buộc con báo phải thay đổi hướng chạy làm mất thêm 2 giây trong một cuộc săn đuổi nay và nếu chuyển hướng 10 lần trong một cuộc rượt đuổi thì con linh dương sẽ đẩy con báo tới tốc độ giới hạn của sự chịu đựng. Con linh dương có thể chậm hơn con báo nhưng trong quá trình tiến hóa đã cung cấp cho nó một vụ khí phòng vệ tiềm năng đó là sự lanh lợi, trong trận chiến sống còn này, báo săn có lợi thế về tốc độ nhưng nó phải bắt được con mồi vì nó không thể duy trì tốc độ được lâu và cuộc săn đuổi kéo dài sẽ đẩy cơ thể con báo đến giới hạn, nếu không thì chính cuộc săn đuổi sẽ giết nó.

Trong cuộc đua, một khi cơ thể bắt đầu quá tải, vượt quá ngưỡng nhiệt độ, não bộ là phần bị ảnh hưởng nhiều nhất (khi não bị quá nóng), nhưng những con linh dương lại ít khi vượt quá ngưỡng nhiệt độ do nó có hệ thống làm mát tự nhiên, trước khi đến não, máu được đi qua một nhóm mạch máu và được làm lạnh nhanh chóng bằng một lượng khí từ khoang mũi rộng giống như bộ phận tản nhiện trong xe hơi, nó ngăn những chất lỏng quan trọng không bị quá nhiệt cho nên dù nhiệt độ con linh dương chạm đến mức 42 độ thì bộ não nó vẫn được bảo vệ và được làm mát mặc dù đang chịu áp lực nhưng khi nhiệt độ của báo chạm tới mốc 49 độ thì cơ thể con báo đã đưa ra lời cảnh báo hoặc nó phải cho con linh dương thoát hoặc nó sẽ chết khi săn con mồi.

Cuộc rượt bắt giữa báo săn và linh dương là cuộc đua sinh tử của cả hai loài

Đối với báo săn khi bắt đầu quá sớm, nó có thể nhanh đuối sức và không thể bắt được con mồi những con linh dương có thể chạy hơn 80 km/h nhưng linh dương có thể duy trì tốc độ trong thời gian dài chúng giống như những vận động viên chạy đua đường trường trong khi báo săn chỉ có thể chạy nước rút ngoài ra con linh dương còn có một chiến lược quan trọng khác là vừa chạy vừa nhảy lên nhảy xuống theo kiểu nhảy tưng tưng, chúng vừa chạy, vừa bật nhảy thật cao vào không trung lên đến gần 3 m điều này làm con linh dương liên tục vào trong và ra ngoài tầm nhìn của con báo làm nó mất phương hướng và nhiều khi buộc phải bỏ cuộc. Linh dương chạy chậm hơn báo cheetah, nhưng nó có thể sống sót trong cuộc rượt đuổi nếu chạy lắt léo và rẽ ngoặt vào phút chót[59].

Các loài chuột giỏi ẩn náu vì kích thước nhỏ và nhanh nhẹn (tốc độ di chuyển của loài chuột rất nhanh, có loài 2 m/s, có loài 2,7 m/s[61]), tinh ranh nên khó diệt trừ. Ngoài ra, ở những vùng thảo nguyên Mông Cổ với đặc trưng là sự bao la hùng vĩ và cây cỏ thấp sát đất, ở các nơi này có nhiều con sông hẹp và cạn, nhiều hồ đầm, thu hút tất cả các loại cầm thú chân dài, cánh rộng, mắt tinh, tai thính, mũi nhạy, những loài sống ở không gian bao la như lừa hoang, ngựa hoang, linh dương đều là những loài chạy rất nhanh và không biết chồn chân, khó đuổi kịp được chúng do đó chỉ có những đàn sói mới tồn tại vì sứ mạng của chúng là sói đã không cho phép bất kể một kẻ yếu ớt nào có thể tồn tại trên đồng cỏ, còn các loài hổ báo đều không thể thích nghi.

Thằn lằn Basilisk có khả năng chạy bộ dị thường trên mặt nước. Chúng thỉnh thoảng vẫn chạy trên mặt nước như một động vật đi bằng 2 chân suốt một quãng đường dài, trước khi chìm xuống. Trên mặt nước, thằn lằn Basilisk có thể chạy với vận tốc 1,5 m/s (tương đương 5,4 km/h) trong gần 4,5 mét, trước khi chìm xuống nước và bơi. Các màng giữa những ngón chân giúp nâng đỡ nó trên mặt nước, bằng cách tạo ra một bề mặt tiếp xúc lớn hơn và một túi khí, chúng cũng có thể tự chống đỡ cơ thể bằng 4 chân trong khi chạy bộ trên mặt nước nhằm làm tăng thời gian ở trên bề mặt nước thêm khoảng 1,3 mét[62]. Điều này giúp chúng dễ dàng trốn thoát khỏi những kẻ ăn thịt.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Cơ_chế_tự_vệ_của_động_vật http://chuaphuclam.com/index.php?/phat-giao-va-doi... http://www.doisongphapluat.com/xa-hoi/ky-la-chuyen... http://www.on-the-matrix.com/africa/buffalo.asp http://idea.ucr.edu/documents/flash/antipredatory_... http://citinews.net/khoa-hoc/ly-do-ong-gia-noel-ch... http://ngoisao.net/tin-tuc/phong-cach/thi-anh/dan-... http://vnexpress.net/photo/khoa-hoc/lung-mat-bao-g... http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/ca-gan-khieu... http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/chuyen-la/ca... http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/chuyen-la/oc...